Shokolad biznesini yo’lga qo’ygan talaba

Oliy iqtisodiyot maktabining talabasi Oleg Guskov o’z sevgan qiziga sovg’a bermoqchi bo’lib, shirinliklar do’konidan o’ziga yoqadigan shirinlik topa olmaydi. Shunda uning xayoliga buyurtma asosida bezatilgan shirinliklar ishlab chiqarish fikri keladi. U xom-ashyo sotib oldi, restoran bilan donalab shirinlik etkazib berishga shartnoma tuzadi va xarajatlarlarini uch oyda qoplaydi. Bu kompaniyaga “Mixville” deb nom bergan va u bugungi kunda uch ming dona shokolad etishtirib bera oladi. Uning assortimentida “myusli”, “makarunlar” hamda har xil tortlar bor. Kompaniyaning bu yilgi daromadi taxminan uch million dollarni tashkil qilishi kutilmoqda. Bu biznes qanday paydo bo’lganligi haqida qisqacha ma’lumot beramiz. 

 Barchasi qanday boshlangan

“Men Ukrainadan kelganman, Oliy iqtisod maktabiga o’qishga kirdim va pul topish yo’llarini izlay boshladim. Biznes qilish fikri menga ikkinchi kurs vaqtida keldi. Bir kun sevgan qizimga sovg’a olish maqsadida magazinga bordim va Rossiyada shirinlik do’konlari yuqorida darajada rivojlanmaganiga amin bo’ldim. O’sha kuni biz do’stim bilan “Starbucks”da bo’lg’usi sayt ko’rinishini chizdik. Uch oy o’tib bu sayt ishga tushdi.

Biznes-reja tuzdik, uni ko’plab tanlovlarga yubordik va Londonga yo’llanmani yutib oldik. U erda biznes haqida yangi ma’lumotlar o’rgandik. Maktabdagi o’qishimni tashlashga to’g’ri keldi. Ota-onamga bu haqida Londonga borgach aytdim. Ular mendan xafa bo’lishdi”.

Boshlang’ich kapital

“Boshlang’ich kapital 120 ming rublni tashkil qilgan. Bu mablag’ korxona ochish kamlik qilardi. Shuning uchun biz Moskvadagi restoranlarga qo’ng’iroq qilib, biz uchun shokolad tayyorlashni so’radik va “Palatstso Dukale” restorani bilan kelishib oldik. Biz mahsulotlarni sotib olib, restoranga olib kelib berar edik va har bir shokolad uchun 15 rubldan to’lar edik.

Biz shokoladlarni Belgiyadan sotib olamiz. So’ngra restoranda uni eritib, ma’lum shaklga keltirishadi. So’ngra u qo’shimcha mahsulotlar bilan boyitiladi va muzlatgichda ikki soat saqlanadi. Oxirgi bosqichda uni tekshiriramiz, qadoqlaymiz va buyurtma tayyor.

Buyurtmalar xilma-xil. Yaqinda bir yarim kilolik “Menga turmushga chiq” degan shokolad” degan shokoladga buyurtma oldik.

Hozirda biz har xil turdagi shokoladlarni bir yarim ming dona ishlab chiqara olamiz. Agar buyurtma bir xil bo’lsa uch ming donagacha shokolod etkazib berishimiz mumkin”. 

 “Ishni boshlaganimizda reklamaga pul yo’q edi. Biz ko’chaga e’lonlar osib chiqar edik. Ijtimoiy tarmoqlarda reklama qilar edik. Bunda bizga do’stlarimiz ancha yordamlashgan. Biroz mablag’ to’plaganimizdan so’ng reklamani kuchaytirdik.

Xarajatlarni uch hafta ichida oqladik. Bir yildan so’ng mahsulotni o’zimiz etishtirish uchun 20 kv.m.ga teng joy oldik. Sakkiz oydan so’ng esa 200 kv.m joyga ko’chdik. Hozir bizning joy 2000 kv.m.ni tashkil etadi. Hozirda bizda ishlayotganlar soni 55 kishi. Bular kurerlarni hisobga olmagandagi ishchilar soni”.

 Jamoa 

“Men logistika va buxgalteriyaga nisbatan kreativlikni yaxshi ko’raman. Shuning uchun, o’z kursimda o’qigan mas’uliyatli bolani yordamga chaqirdim. Boshida ko’proq pul yig’ish niyatida buyurtmalarni o’zimiz etkazib berganmiz. 

Bosh oshpazni uzoq qidirganmiz. Biz qandolat biznesida bu o’rin muhim o’rin egallashini bilar edik. Hozir bizda frantsiyalik Ali Bellum ishlaydi. U oldin bosh oshpazlik bilan birga didjeylik ham qilgan. U Rossiyaga kelgan va o’z sevgisini uchratib, shu erda qolgan. 

Biz u bilan tez til topishdik.  Ali musiqa eshitishga qarshilik qilmaydigan jamoani qidirayotgan edi. Bizga ham aynan shunaqa zamonaviy ishchi kerak edi. Bizning kompaniyada do’stona munosabat muhim o’rin egallaydi”.

Sotuv hajmi 

“Bizdagi cheklarning o’rta narxi uch barobar oshdi. Boshida o’rtacha 800 rubl edi. Hozirda bu ko’rsatgich 2310 rublni tashkil qiladi. Kompaniyaning o’tgan yilgi daromadi 1,4 million edi. Bu yil magazinlar ochilishining hisobiga bu ko’rsatgich 2,5 barobarga oshishiga umid qilamiz. 

Savdoning asosiy qismini saytdan olingan buyurtmalar tashkil qiladi. Ikkinchi yo’nalishda magazin, kichik kafelar va shu kabi joylar tashkil qiladi. Misol uchun, biz o’z mahsulotlarimizni “Kofexauz”, “Coffeeshop”, “Kofein”, “Baxetle” va “Rigla” kabi joylarga etkazib beramiz.

Uchinchi yo’nalishimizni korporativ mizojlar tashkil etadi. Bu mijozlar asosan “8 mart” va “Yangi yil” bayrami arafasida bizning mahsulotlarni sotib oladi. To’rtinchi yo’nalishni endi yo’lga qo’ymoqdamiz. Bu offlayn-magazin. U erda mizoj istalgan mahsulotimizni sotib olishi mumkin. hozirda bizda bunday magazinlar ikkitani tashkil etadi. Ularning sonini 30 taga etkazmoqchimiz“.

Mizojlar

“Mijozlarimizning 52 foizini bir donadan ko’proq buyurtma bergan mijozlar tashkil qiladi. O’rta hisobda bizning mijozlar yiliga o’rtacha 4,5 marta buyurtma berishadi. Mijozlarimizning 90 foizini 22 yoshdan 45 yoshgacha bo’lgan ayollar tashkil qiladi. Qolgan 10 foizini sevgan qiziga sovg’a bermoqchi bo’lgan yigitlar tashkil qiladi”. 

 Ishning mavsumiyligi

“Bizning biznes mavsumiy hisoblanadi. Kuzga yaqin odamlar ko’proq buyurtma bera boshlashadi. Yozda esa mevali shokoladlar ommabop edi. Biz ularni engil parhez taom sifatida mijozlarga taklif qilamiz. 

Mavsumiylikni biz shu tariqa engamiz.

Biz bir oy davomida ikki mingga yaqin buyurtmani amalga oshiramiz. “Yangi yil”ga yaqin bu ko’rsatgich o’sishni boshlaydi. Biz bu davr mobaynida yillik daromadning 40 foizini ishlab topamiz. 25 dekabrdan buyurtmalar soni 20-30 barobar oshadi. Birinchi “Yangi yil” da buyurtmalar juda ko’p bo’lgan. Biz uch kun mobaynida uxlamaganmiz. Shuncha odam biz haqimizda qaerdan bilganiga hayron qolganmiz. Chunki u paytda saytni jiddiy reklama ham qilmagan edik. O’sha kuni oddiy buyurtmalardan tashqari korporativ mijozlar tomonidan 20 ming dona shokoladga ham buyurtmalar bo’lgan. Birinchi “Yangi yil”da o’zimiz ishlaganmiz.  Do’stlarimizni ham yordamga chaqirganmiz. Barcha buyurtmalarni etkazib bergach, uyga tungi soat 10 da yayov ketgandik. Chunki hamma pulni ishlatib bo’lgan edik”.

Rejalar 

“Rossiyada shirinliklar etkazib berish borasida birinchi o’rinni egallashni maqsad qilib qo’yganmiz. Bu erda qandolat kompaniyalari ko’p. Lekin ular onlayn-savdoni yaxshi yo’lga qo’yishmagan. Bundan tashqari, biz offlayn-magazinlarni ham ko’paytirish niyatidamiz. 

Iyul oyida “Easy Fast Funny” sarmoya kompaniyasi bizga 1,3 million dollar sarmoya kiritishdi. Ularga biz tanlagan yo’l ma’qul kelganini aytishdi. Va ular savdo markazlarida mahsulotlarimizning kichik orolchalarini qo’yish fikri o’zini oqlashiga ishonishmoqda. Kelishuvga ko’ra, biz daromadning asosiy qismini yangi savdo nuqtalarini ochishga sarflaymiz”.