TOM MONAGEN - "PITSA QIROLI"

Tom Monagen – “Domino pitsa” trans milliy korporatsiyasi asoschisi. U 6 ta doktorlik unvoni hamda 1984 yilning ishblarmoni maqomiga ega. Monagen o’z hayoti mobaynida doimo faylasuf Makiavellining “O’ldir bo’lmasa, seni o’ldirishadi” shioriga amal qilib kelgan.

ORZULAR ORTIDAN….

U o’ziga, boshqalarga Hudoga va issiq, mazali, tezda uyga yetkaziluvchi pitsaga ishonadi. Orzular ortidan tin olmay chopgani bois chinakam ishblarmon va islohatchiga aylandi.

Monagen shaxsiy hayotidagi va biznesidagi muvaffaqiyatsizlikni tezda yuragiga oladi. U bir necha bor yiqildi va o’rnidan tura olishiga o’zidas kuch topdi. “Domino” ilk ish boshlagan vaqtlari daxshatli yong’inni boshidan kechirgan. Yong’in do’kon va unga tegishli hujjatlarni yo’q qildi.

Uch bor inqiroz botqog’iga botdi. Besh yil davom etgan sud jarayonlari, uch hamkorining kompaniyani tortib olish maqsadida qilgan xiyonatini ko’rdi. Monagen bu qiyinchiliklarni bartaraf qildi  va “pitsa qiroli” sifatida muvaffqiyat cho’qqisini zabt etdi. Milliarder bunga baxtsiz bolaligi, moliyaviy manbalarsiz, qariyib ma’lumotsiz erishdi.

U ishni boshlashdan avval haridorlar taklifi bilan qiziqdi. Garchi raqobatchilari bu loyiha moliyaviy jihatdan arzimasligini va ortiqcha harakat qilish o’rinsizligini aytgan bo’lsada u oxir-oqibat, xonadonlarga issiq, mazali pitsa yetkazib berish fikriga kelib to’xtadi. Tom Monagenning asosiy fikri pitsani 30 daqiqa ichida yetkazib berish kafolati edi. U kechikkan pitsa uchun xaridorga arzonroq berishni ham va’da qilgan.

SHAXSIY HAYOTI…

Tom Monagen 1937 yil 25 martda Michigan shtatida dunyoga kelgan. Oradan to’rt yil o’tgach, bolakay otasidan judo bo’ldi. Endi yetimxona uning doimiy uyiga aylandi. Maktabgacha turli xil tarbiyalanuvchilar uylarida yashab yurdi.

1960 yilda 23 yoshni qarshi olganida, akasi ikkovi 900 dollar qarz evaziga shtatdagi “Dominik” do’konini sotib oldi. Do’kon pitsalar bilan savdo qilardi. Akasiga Folksvagen avtomashinasini bir yil davomida xaydab yurishi mumkinligini aytgach, bu ish bilan shug’illanishga rozi bo’ldi. 1965 yili do’kon nomini “Domino”ga o’zgartirdi va o’quv yurtlari atrofida uchta do’kon sotib oldi. Bu anchayin ta’siri kuchli taklif edi. Talabalar uchun universitet qoshida issiq, to’yimli uy taomlari tushdek bir gap. Tog’ri, pitsa uy ovaqati o’rnini to’liq bosa olmasa-da, ammo bir qator imkoniyatlarga ega edi.

QIYINCHILIKLARNI YENGIB…

Bo’lajak magnat do’konda sovugani uchun qolib ketayotgan pitsalar ustida bosh qotira boshladi. Shunday qilish kerakki, xaridorlar tezda issiq taomni olishlari va do’konda birortayam ortiqcha pitsa tayyorlanmasligi lozim. Shunda mahsulotlarni xaridorning taklifi bilan uylariga eltib berish fikri paydo bo’ldi. Bu loyiha Tomga milliardlar keltirgan bo’lsa, boshqalarga bir qator qulaylik va yangi-yangi imkoniyatlar eshigini ochdi. Bu vaqtga kelib ikki raqobatchisi bilan kurashishiga to’g’ri kelar edi. Inqiroz 1966 yilda hamkorlaridan birini uni anchagina qarz girdobida qoldirib ketgach boshlandi. Shundan so’ng Tom ishni o’z qo’liga olishga qaror qildi.

1968 yilda bo’lib o’tgan yong’in inqirozlar ketma-ketligini keltirib chiqara boshladi. Undan boshqa odam bo’lganida allaqachon ishni tashlab ketardi. Monagen esa 1969 yilda bankdan olingan qarz evaziga 32 ta do’kon ochdi. Bu lar uning loyihasi asosida amalgam oshirilayotgan ishlarning debochasi edi. Ammo kompaniya shu bilan inqirozdan qutulmadi. Aksincha 1970 yilda “Domino”ni moliyalashtiryotgan bank kompaniyani o’z tasarrufiga o’tkazdi. Tomni esa uning prezidenti sifatida qoldirishdi. Chunki u kompaniya kelajagi uchun qayg’uruvchi va kuniga 15 soatgacha ishlaydigan yagona kishi edi. 1971 yilda bank kompaniyaning kelajagidan umidini uzib, Tomga uni qayta sotib olishni taklif qildi. Ikki o’rtada sotib olish yuzasidan shartnoma imzolandi. 1977 yilga kelibgina Tom bankdan olgan qarzidan qutula oldi.

18 SOATLIK ISH…

“Dominik”ni “PITSA TAYGER” nomiga almashtirgach, Monagen o’ziga bir yilda uch marta dam olish kunini belgiladi. Dastlabki o’n yil mobaynida ertalabki soat o’ndan keyingi kunning to’trigacha ishlardi.

Monagen uyga pitsa yetkazib berish bo’yicha dunyodagi eng yirik kompaniyaga asos soldi. Bunda oddiylik va foydalilik tamoyillariga amal qildi. U xot-dog yoki boshqa mahsulotlarni tanlamadi. Pitsani yarim soat ichida tayyorlash va asosiysi, uyga yetkazib berish har kimning ham qo’lidan kelavermasligini inobatga olib, shu ishga qo’l urdi. 1989 yildagi raqamlar Amerikada pitsalarning yarmini “Domino” ishlab chiqarishini ko’rsatdi. 1993 yilda 6000 dan ortiqroq do’koni bo’lib, uning yillik daromadi 33 milliard dollarni tashkil etgandi.